پس از ۷ فوریه ۱۹۹۲ و امضا پیمان ماستریخت که منجر به نشکیل اتحادیه اروپایی  گردید ، آیا حالا باید تاریخ ۲۳ ژوئن را نیز در تاریخ به عنوان روزی که دومینوی از هم پاشیدن این اتحادیه به حرکت در آمد ثبت کنیم؟

از اواسط قرن بیستم و پس از جنگ جهانی دوم بارقه های جهانی شدن و نظریات مرتبط به آن شکل گرفت و به تبع آن همکاری های فراملی و سازمان های فراتر از دولت – ملت ها تشکیل شد. یکی از این سازمانها که دست بر قضا تشکیل آن آرزوی وینستون چرچیل نخست وزیر مشهور بریتانیا نیز بود، اتحادیه ی اروپا بود، اکثر اعضا ی آن واحد پولی خود را به یورو تبدیل کردند، تعرفه های تجاری خود را برداشتند ، قوانین اقامتی و گذرنامه ای را برای شهروندان اروپایی تسهیل نمودند و قوانین اتحادیه را بر قوانین داخلی ترجیح دادند. تمامی این موارد همسو بود با جریان جهانی شدن و جهان وطنی اما ، اکنون روندی معکوس با جریان جهانی شدن در حال شکل گیری است.

اگر چه رسانه ها نقش اساسى در جهانى شدن دارند، اما یکى از پایه هاى جهانى شدن ، همکارى هاى بین المللى فراتر از مرزهاى دولت – ملت هست که خود را در غالب سازمانهاى بین المللى و منطقه اى نشان مى دهد، اتحادیه ى اروپایى یکى  از اصلى ترین و بزرگترین این همکارى ها هست که حالا با نتیجه ى بدست آمده در انگلیس به شدت متزلزل شده است، این موضوع را بگذارید در کنار نگاه هاى ملى گرایانه اى که در سایر کشورهاى اروپایى در حال تقویت است ، هلندی ها که پیمان تشکیل اتحادیه در این کشور امضا شد حالا به دنبال برگزاری رفراندوم جدایی هستند ، در فرانسه و اتریش احزاب ملی گرا در حال تقویت شدن هستند ، در آن طرف آتلانتیک آمریکایی ها اقبال غیر قابل باوری به دونالد ترامپ ملی گرا پیدا کرده اند، در روز رفراندوم انگلستان ، همه ی نظرسنجی ها جلو بودن مخالفین جدایی را نشان می داد اما نتیجه چیز دیگری شد و هیچ بعید نیست که انگلیسها برای برادران آمریکایی خود نیز الهام بخش شوند و در آنجا هم بر خلاف همه ی نظر سنجی ها دونالد ترامپ برنده انتخابات شود. فروپاشی اتحادیه اروپایی و به تبع آن افزایش رقابت بین کشورهای عضو آن می تواند در یک افق بلند مدت تبدیل به تهدیدی برای صلح و امنیت جهانی شود و از طرف دیگر فرصتی را برای یکه تازی هر چه بیشتر آمریکا یی ها در عرصه ی بین المللی فراهم آورد.

وینستون چرچیل، نخست وزیر شهیر بریتانیا، بعد از جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۶ طی یک سخنرانی تاریخی در زوریخ بر لزوم تشکیل اتحادیه ای از کشورهای اروپایی تاکید کرده بود و گفته بود «زمان تشکیل یک خانواده گسترده اروپایی فرا رسیده است. ما باید کاری کنیم که مردم اروپا تا آنجا که ممکن است در این چهارچوب با آزادی و صلح و امنیت در کنار هم زندگی کنند». امروز اما ۷۰ سال بعد از آن سخنرانی ، هموطنان چرچیل سرنوشت دیگری برای بریتانیا و اتحادیه اروپا رقم زده اند.