معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی یزد گفت: با توجه به اینکه صفر تا صد مواد مورد نیاز برای تولید صنایع دستی در داخل کشور موجود بوده و نیاز به خروج ارز از کشور نیست، پس بهترین عرصه ای که اقتصاد مقاومتی می تواند خود را نشان بدهد بحث تولید صنایع دستی است.
محمد رضا دهقان مهرجردی با اشاره به کارآفرینی بالای حوزه صنایع دستی افزود: اگر در بحث اشتغال منابع مختلف را بسیج کنیم منافعش در کوتاه مدت به مردم و دولت بر می گردد زیرا به دنبال حل مشکل اشتغال بسیاری از مشکلات جامعه خود به خود حل خواهد شد.
وی با اشاره به حمایت های رهبر انقلاب از تولید زیلو و رونق گرفتن این صنعت عنوان کرد: از مدت ها قبل رهبر انقلاب حسینیه بیت خود را با زیلو فرش کردند و به بقیه مسئولان هم توصیه به استفاده از این فرش ایرانی کردند؛ اما متاسفانه کمتر کسی توجه کرد. با این وجود همچنان به صورت مداوم رهبر انقلاب هر دو سال یکبار تمام زیلوهای بیت را با زیلوهای جدید عوض می کنند و زیلوهای قبلی را به امامزاده ها واماکن متبرکه اهدا می کنند. این کار بازار خوبی برای صنعتگران زیلوباف ایجاد کرده است.

تلاش برای ثبت میبد به عنوان شهر جهانی زیلو
این مقام مسئول بیان داشت: در بحث زیلو از سه سال قبل یک سری کارهایی را شروع کرده ایم، که شروع بحث آموزش و رایزنی و همکاری با ارگان های مختلف از جمله این امور است. در حال حاضر در میبد همکاری و همراهی بین اکثر نهادهای دولتی و خصوصی نظیر فرمانداری، بسیج سازندگی، انجمن زیلو، خانه زیلو، بنیاد میبدی، جهاد دانشگاهی و آموزش و پرورش صورت گرفته است.
وی ادامه داد: پروژه معرفی میبد به عنوان شهر جهانی زیلو حدود یک سال است که آغاز شده است. در این راستا گزارش های متعددی تهیه شده، در تهیه این پروپوزال از همه ظرفیت های میبد کمک گرفته شده است. دوستانی هم که در بخش زیلو فعال بودند با همکاری هم در همین راستا کمیته ای تشکیل داده اند.
دهقان با اشاره به فعالیت های معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی یزد برای ثبت میبد به عنوان شهر جهانی زیلو، تاکید کرد: سال گذشته با همکاری صنایع دستی بیش از ۴۰ کارگاه جدید احداث شده است. همچنین برای بافنده های جدید «طرح پشتیبان» ایجاد شده که در آن فردی به عنوان پشتیبان زیلوباف وظیفه آموزش، تامین دستگاه بافت زیلو، تامین چله و مواد اولیه و در نهایت بازاریابی و فروش محصول را به عهده می گیرد. به این ترتیب فرد بافنده با اندک سرمایه ای صاحب کارگاه زیلوبافی می شود. استقبال از این طرح هم بسیار خوب بوده است و اکنون حتی در روستاهای میبد و بخش ندوشن و صدرآباد هم این اتفاق افتاده است.
وی اضافه کرد: توریستی که وارد میبد می شود باید برایش ملموس باشد که اینجا زیلو مهم است. وجود المان شهری مرتبط با زیلو، وجودکارگاه ها در مجاورت بناهای تاریخی از این جمله است.
این مقام مسئول افزود: در این راستا فرماندار میبد هم قول داده است به همان میزان که میراث فرهنگی منابع تامین می کند، فرمانداری هم از همین طریق منابع ایجاد کند. همچنین سعی کردیم از منابع بخش خصوصی، انجمن ها، بخشداری های این شهرستان استفاده کنیم. اگر برنامه داریم که توسعه صنعت زیلو در میبد را ادامه بدهیم، باید همه دست به دست هم بدهیم.

ارائه تسهیلات تا سقف ۵۰ میلیون به زیلوبافان
وی با اشاره به فراهم کردن تسهیلات برای زیلوبافان گفت: شاید بیشترین کاری که در این مدت انجام شده فراهم آوردن تسهیلات کم بهره برای هنرمندان و صنعتگران این عرصه بوده است. مبلغ این تسهیلات بسته به تعداد دستگاه ها متفاوت بوده و از ۵ میلیون تومان تا ۵۰ میلیون تومان متغیر است.
دهقان گفت: باید بدانیم اعتبار در بخش صنایع دستی خیلی خرد است. چون هنرمند ما ابزارآلاتش هزینه زیادی ندارد، مثلاً زیلو باف شاید بتواند با دو میلیون تومان کل تجهیزات و مواد اولیه خود را بخرد. ولی یک سرمایه در گردش و یک هزینه خواب سرمایه هم نیاز دارند تا بتوانند تا رسیدن محصول به بازار خود و هزینه هایشان را تامین کنند؛ اما بانک ها برای صنایع دستی هم مبلغ را پائین می آورند و هم زمان را کم می کنند که این برای صنعتگر ما مشکل است.
وی تاکید کرد: سال های گذشته تنها نهادی که با ما برای ارائه تسهیلات به فعالین زیلو باف همکاری کرده صندوق کارآفرینان امید بوده است و این همکاری منشا اثرات بسیار خیری بوده است. به همین دلیل از مسئولان این صندوق خصوصاً آقای فیضی رئیس این صندوق در میبد نهایت تشکر را داریم. البته فرماندار میبد هم برای رتق و فتق امور تلاش بسیاری داشتند.

این مقام مسئول تاکید کرد: فراهم آمدن تسهیلات کم بهره خیلی به صنعتگران کمک کرده و چند چرخه از صفر تا صد راه اندازی شد. امسال هم با توجه به اینکه پیشنهاد شهر ملی را دادیم قرار بر این شده که اعتباری بگذاریم و کارگاه های جدیدی را با محور آموزش راه اندازی کنیم. همچنین احتمالاً تا آخر سال چند کارگاه جدید در قالب طرح پشتیبان احداث خواهد شد.

زیلوبافی؛ صنعتی پویا
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی  با اشاره به ضرورت بازاریایی برای زیلوهای تولیدی عنوان کرد: برای بازاریابی محصولات، احداث بازاچه و نمایشگاه ها در دستور کار اداره میراث فرهنگی قرار داشته است. به همین منظور زیلو را به اکثر نمایشگاه ها برده ایم. مثلاً امسال در اردیبهشت غرفه زیلو در نمایشگاه تهران داشتیم. همچنین هر ماه تقریباً یک یا دو نمایشگاه در استان های دیگر برقرار می باشد که زیلو هم در آنها به معرض دید عموم گذاشته می شود.
وی با رد نگاه موزه ای به زیلو تصریح کرد: پیشنهادات و اقدامات ما تائید کننده این موضوع است که نگاه ما به این صنعت، به عنوان صنعتی پویا است. ما پیشنهاد ثبت میبد به عنوان شهر جهانی زیلو را داده ایم، یلازم است بدانید در پروسه ثبت شهرهای ملی و جهانی یکی از نکاتی که خیلی اهمیت دارد این است که این صنعت باید صنعت پویایی باشد و در صد بالایی از مردم آن شهر از آن صنعت ارتزاق بکنند.
دهقان گفت: برای ثبت یک شهر به عنوان شهر ملی باید آن شهر موزه و  مراکز آموزش عالی داشته باشد که آن صنعت را آموزش بدهد، همچنین باید مراکز فروش متعدد داشته باشد، باید نسبت جمعیت شاغل در آن زمینه زیاد باشد، اینکه پیشنهاد ثبت میبد به عنوان شهر جهانی زیلو را با این شرایط داده ایم نشان می دهد که زیلوبافی را صنعتی زنده و پویا می بینیم نه هنری موزه ای.

افتتاح فروشگاه زیلو در یزد در دهه فجر
دهقان با بیان اینکه هنوز در بحث نیروی کار فعال در عرصه بافت زیلو با محدودیت روبرو هستیم، ابراز داشت: برای بحث بازار چند جایی صحبت و رایزنی شد. بعضی سفارشات هم در حال انجام است؛ اما انجام کارهای بزرگ تابع قوانین خاصی است.  مثلاً ما دو یا سه قرار داد ۱۰ هزار و ۱۵ هزار قطعه ای انجام داده ایم اما به تعداد کافی بافنده نداشتیم تا در زمان معین سفارش را تحویل بدهیم. چون در بحث های مالی دست شرکت های خصوصی و دولتی بسته شده و وقتی می خواهند قرار داد ببندد باید سر سال مالی تکلیف قرار دادشان مشخص باشد.
وی گفت: همچنین برای تبلیغ و ایجاد بازار زیلو، با ارگان های مختلف مکاتبه کردیم و زیلو را برای هدیه دادن پیشنهاد دادیم به این ترتیب یک بازاری از هدیه دادن تشکیل شد. در ضمن یک سری از بودجه های دولتی که برای خرید صنایع دستی معین شده بود امسال به خرید به زیلو اختصاص داده شد.
وی افزود: به منظور حمایت از زیلوبافان در دهه فجر امسال یک مرکز فروش روبروی دانشگاه آزاد اسلامی افتتاح  خواهد شد. این مرکز هم کارگاه است هم فروشگاه، بهتر است که زیلو اینگونه تولید شود، زیرا می توان همین زیلو را با ماشین بافت البته نه با این کیفیت و نه با این مواد اولیه، ولی کارکردش یکسان است و شاید مشتری نتواند خیلی تفاوتی بین این دو بگذارد. در ضمن قیمت این بافت ماشینی تقریبا یک سوم قیمت زیلوی واقعی است. وقتی خریدار بافته شدن زیلو را در این مدل از فروشگاه ها ببیند می تواند با خیال راح اعتماد بکند و خرید خود را انجام دهد.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی یزد ادامه داد: رایزنی هایی هم برای حضور شرکت زیلو بافان و هنرمندان زیلوباف در جشنواره های مختلف و  شب هایی که به عنوان شب های یزد در نمایشگاه های مختلف در سراسر کشور برگزار می شود، کارهایشان را ببرند و فروش داشته باشند.

دهقان با اشاره به تلاش برای استفاده از زیلو در زمینه های مختلف گفت: قبلاً برای فروش و احیای پارچه های دارایی طرحی انجام شد که خوب هم جواب داد. در این طرح از پارچه های دارایی برای تولید کیف، کفش و مانتو استفاده شد. الان برای زیلو هم طرح مشابهی در نظر داریم و بازار خوبی هم برای آن متصور هستیم.
وی تاکید کرد: در مجموع الان اگر زیلویی خوب بافته شود هیچ مشکلی برای فروش آن وجود ندارد. با وجود شبکه ای که ما داریم کار می کنیم هر چیزی که تولید شود با قیمت مناسب فروش خواهد رفت.

اقدامات صورت گرفته برای صادرات زیلو
دهقان با اشاره به صادرات زیلو بیان داشت: ما الان آمار دقیقی از میزان صادرات زیلو نداریم چرا که زیلو هم در زیر مجموعه بقیه زیراندازها صادر می شود. به همین خاطر آماری که اعلام می شود، می گویند گروه زیلو و گلیم لذا آماری جداگانه نداریم.
وی گفت: برای رونق صادرات سعی داریم تولید زیلو را به سمت تولید محصولات بازار پسند ببریم. به همین منظور جدیداً تغییراتی در طرح ها و رنگ ایجاد شد برای مثال از رنگ گیاهی استفاده شد، طرح های جدید طراحی شد و یا طرح های قدیمی را به صورت دیگر باز طراحی شدند. باید بدانیم بازار جهانی دیگر طرح های قدیمی ما را نمی پسندد ولی خب خوشبختانه این تغییر امروز اتفاق افتاده است.
معاون میراث فرهنگی یزد اذعان داشت: البته در بحث صادرات جدا از مشکل رد و بدل کردن پول، بحث ارسال محصولات به بازار هدف خیلی با مشکل مواجه است.
وی تاکید کرد: برنامه داریم بعد از ثبت ملی برای ثبت جهانی نیز اقدام کنیم. برای همین به دنبال ایجاد کارگاه های جدید هستیم. همچنین برای تحقق برنامه برند سازی چندین گروه به صورت حرفه ای کار می کنند، بسته بندی های جدیدی هم برای این محصول دارد طراحی می شود.

دستگاه های زیلوبافی با ۱۲۰ سال قدمت دوباره به کار افتاده اند
دهقان اقدامات میراث فرهنگی برای احیای صنعت زیلو را اثر بخش دانست و تصریح کرد: زمانی تعداد زیلوبافان میبدی به اندازه تعداد انگشتان دست بود ولی الان ۱۸۰ کارگاه فعال در زمینه تولید زیلو داریم که در بعضی از این کارگاه ها ۱۰- ۱۵ نفر مشغول به کار هستند و در بعضی دیگر کارگاه های تک نفره فعالیت دارند. این جدای از افرادی است که ما از آن ها آماری نداریم و به ما مراجعه نکردند، چون اصلا نیازی به وام نداشتند. در عین حال بالای ۶۰۰ نفر در میبد عضو شرکت تعاونی ما هستند که بافنده بودند.
وی تاکید کرد: با این وجود برنامه ما این است که افرادی را که هنوز کارگاهایشان از بین نرفته مجاب کنیم تا دوباره به این کار برگردند. کما اینکه که این اتفاق افتاده و در مناطقی مثل بدرآباد میبد دستگاه های زیلوبافی چوبی که مال ۱۲۰ سال قبل است الان دوباره به کار افتاده اند.
این مقام مسئول در پایان تاکید کرد: مشکلات در همه کارها وجود دارد، اما باید دست به دست هم بدهیم و مشکلات را رفع بکنیم. قرار نیست این هنر صنعت را رها کنیم. چون یک هنر پویایی است و درصد اشتغال خیلی خوبی را به خود اختصاص داده است

منبع: یزدرسا