صدای میبد_انتخابات با تمام فراز و فرود هایش به پایان رسید.فارغ از نتیجه ای که برای بسیاری از صاحب نظران قابل پیش بینی بود. اعلام آمار آرای ریخته شده به صندوق ها خود حامی پیام هایی است که تحلیل گران و مفسران این حوزه با بررسی آنها بدان دست می یابند.

نتایج و پیام های این تحلیل ها: جریان ها، حرکات، گرایش ها، سلایق و موج هایی را که در بطن جامعه و گاها زیر پوست شهر جریان دارد را هویدا می سازد.

سایت صدای میبد برای تحلیل آرای ریاست جمهوری در شهرمان که تفاوت آشکار و معناداری با سایر مناطق استان داشت با دکترسیدمحسن میرحسینی استاد دانشگاه و مدیر گروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه یزد به گفت و گو نشستهو نظر ایشان را در این رابطه جویا شده است.
تحلیل ایشان را در زیر می خوانید:

بررسی ریشه های رأی پایین مردم میبد به دکتر حسن روحانی در انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری

دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ با حضور گسترده مردم برگزار شد و دکتر حسن روحانی با کسب بیش از ۲۳ میلیون ۵۰۰ هزار رأی یعنی بیش از ۵۷ درصد آراء در مقابل ابراهیم رئیسی با کسب بیش از ۱۵ میلیون و ۷۰۰ هزار رأی  یعنی بیش از ۳۸ درصد آراء به پیروزی دست یافت. در انتخابات اردیبهشت ۱۳۹۶ مشارکت حداکثری مردم در انتخابات ریاست جمهوری شگفتی زیادی را برای اهالی سیاست در پی داشت که از جمله آن  مشارکت بیش از ۹۳ درصدی مردم استان یزد در انتخابات و کسب رتبه نخست در کشور را می توان از جمله شگفتی های انتخابات اخیر دانست. از سوی دیگر میزان مشارکت بالای مردم اردکان (مشارکت بیش از ۹۷درصدی) و رأی ۶۵ درصدی به دکتر روحانی و در مقابل میزان رأی کمتر مردم میبد به ایشان نسبت به مردم اردکان و نیز نسبت به دور قبل در سال ۱۳۹۲ ؛ سوال هایی را به ذهن متبادر می سازد مبنی بر اینکه دلیل رأی پایین میبدی ها در مقایسه با چند شهرستان دیگر نظیر اردکان،تفت، مهریز و اشکذر به دکتر روحانی در انتخابات اخیر ناشی از چیست؟

بنابر اعلام فرمانداری میبد؛ میبدی ها جمعاً ۵۴۱۴۳ رأی به صندوق ریخته اند که حسن روحانی ۲۶۸۸۶ رأی و ابراهیم رئیسی ۲۴۵۷۰ رأی را به خود اختصاص داده اند یعنی دکتر روحانی حدود ۴۹ درصد و آقای رئیسی حدود ۴۵ درصد آراء را کسب نموده اند که با توجه به رأی حداکثری حدود ۶۳ درصدی استان به دکتر روحانی در مقابل رأی ۳۲ درصدی ابراهیم رئیسی که حدوداً نصف آراء می باشد تفاوت معنی داری در این زمینه احساس میشود و این در حالی است که دکتر روحانی در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، موفق به کسب ۵۵درصد آراء مردم میبد شده بود .

در تبیین علت این رخداد سیاسی مسلماً نمی توان به یک فاکتور بسنده کرد بلکه شاید بتوان چندین عامل را دخیل در آراء پایین مردم میبد به دکتر روحانی دانست که هرچند از لحاظ وزن با یکدیگر برابر نیستند اما نمی توان آنها را نادیده گرفت. بنده در درجه اول بعنوان یک شهروند یزدی و در درجه دوم بعنوان یک  کارشناس مسائل سیاسی هر چند در میبد سکونت ندارم اما با توجه به شواهد و قرائن و شنیده های خودم از افراد موثق مواردی چند را که به ذهنم خطور میکند و آنها را دخیل در این رخداد سیاسی می دانم قلمی میکنم و به هیچ وجه معتقد به درستی مطلق آنها نمی باشم چرا که شاید عوامل دیگری نیز وجود داشته است که از دید ما پنهان مانده است ولی در این رخداد سیاسی مؤثر بوده است:

اولین دلیل را من در بافت نسبتاً سنتی  و مذهبی مردم میبد می دانم که معمولاً حساسیت زیادی را نسبت به مسائل دینی و مذهبی دارند و در این راستا از سوی دیگر در انتخابات اخیر متاسفانه شاهد رواج انواع دورغ پراکنی ها علیه دولت مستقر بودیم از جمله موضوع سند ۲۰۳۰ که با بسیج گروه های خاصی در میان مردم تبلیغ می شد که دولت دکتر روحانی در پی نابود کردن دین مردم و ولنگاری جنسی در میان جامعه است . در این رابطه  مطلب جالب اینجاست که خود من از چند دانشجو بعنوان قشر فرهیخته جامعه سوال نمودم که آیا آنها سند ۲۰۳۰ را مطالعه کرده اند که جواب آنها منفی بود و صرفاً گفته های دیگران را بازگو می نمودند . لذا تبلیغات منفی و مغرضانه و کاملاً نادرست برخی گرو ها و افراد در میان مردم  و عدم اطلاع مردم از حقیقت امر و پیرو بودن مردم بخصوص در شهرهایی مانند میبد از برخی قشرها و افراد خاص باعث گردید تا این نگرانی در میان آنان بعنوان دغدغه دین سر باز نماید و آراء دکتر روحانی را کم نماید. بنابراین از لحاظ روانشناختی حساسیت مردم نسبت به مسائل دینی و مذهبی خود و سوء استفاده برخی از این احساسات پاک مردم در رسیدن به اهداف خود یا همان اصل هدف وسیله را توجیه می کند در اینجا کاملاً وارد است امری که در یک جامعه اسلامی باید مایه شرمساری باشد.

دومین دلیل را بر طبق شنیده ها و بررسی هایی که داشتم در کم کاری ستاد دکتر روحانی در شهرستان میبد باید جستجو کرد و این امر را شاید اطمینان مسئولین ستاد ایشان  در میبد از پیروزی حتمی دکتر روحانی در انتخابات ایجاد نموده باشد بگونه ای که طبق روایات افراد و کسانی که در ایام تبلیغات انتخاباتی در میبد بوده و یا از آنجا گذر نموده اند تبلیغات ستاد رقیب بسیار بیشتر از ستاد دکتر روحانی بوده است و حتی در موارد بسیاری بعلت عدم ثبت ستادهای مردمی ایشان در فرمانداری؛ ستاد تبلیغات اقدام به جمع آوری بنرهای ایشان از مقابل ستادهای مردمی نموده است لذا در این خصوص نوعی بی برنامگی و عدم جدیت از سوی مسئولین ستاد وی در میبد دیده می شود که نقطه مقابل آن در ستاد رقیب وجود داشته است.

علت سوم را شاید بتوان رقابت دائمی و طولانی میان مردم اردکان و میبد دانست که از قدیم الایام وجود داشته و هنوز هم ادامه دارد. با توجه به مشارکت بسیار بالای بیش از ۹۷ درصدی مردم اردکان در انتخابات و کسب حدود ۶۵ درصد آراء توسط دکتر روحانی و اینکه اردکان معمولاً دارای مشی اصلاح طلبی بوده است چون شخصیت هایی مانند آیت الله خاتمی و نیز رییس جمهور اصلاحات را در دل خود پرورانیده است در مقابل تا آنجا که من اطلاع دارم این نگاه  تقابلی  مردم میبد در برابر مردم اردکان  در این دوره عمداً از سوی افراد ستاد رقیب تشدید شد و عوامل قومی و فواصل و اختلافات  داخلی نیز با تقویت شدن توانست بر روی نگرش مردم میبد تأثیرسوء گذاشته و  آراء بیشتری را برای جناح رقیب که اصول گرا تلقی می گردید جلب نماید.

دلیل دیگر را میتوان از دیدگاه من بحث وضعیت معیشت و کار و میزان اشتغال مردم در این شهرستان نامید. اگر نگاهی به آمار و درصد آراء منتشره در دوازدهمین دوره ریاست جمهوری بیاندازیم می بینیم که ظاهرا باید میان وضعیت اقتصادی مردم و میزان رأی دهی آنان به دکتر روحانی نیز یک رابطه معنا داری وجود داشته باشد بگونه ای که به ترتیب بافق، بهاباد، ابرکوه و میبد کمترین میزان آراء را به سبد آراء دکتر روحانی ریخته اند چرا که مردم این شهرستان ها شاید عدم موفقیت اقتصادی خود را متوجه دولت مستقر دانسته و با وعده های پر طمطراق و فریبنده رقیب دل خوش رسیدن به یک وضعیت بهتر اقتصادی و اشتغال شده باشند و به همین دلیل نیز بود که کاندیداهای جبهه مقابل سعی داشتند با انگشت گذاشتن بر روی نقاط ضعف مردم و دادن وعده های پوپولیستی ؛ حمایت آنان را از آن خود سازند. اگر به آمار نگاه کنیم می بینیم هر چه به سمت شهرهای بزرگ مانند تهران پیش میرویم درصد میزان آراء دکتر روحانی نیز افزایش یافته و کمتر تحت تأثیر شعارهای فریبنده اقتصادی رقیب قرار گرفته اند. لذا می توان گفت واقعیات موجود جامعه و نیازهای برآورده نشده اقتصادی مردم این شهرها در عدم تمایل آنان به رأی مجدد به دولت مستقر دکتر روحانی تأثیر داشته است.

از سوی دیگر وجود شخصیت های سیاسی،مذهبی موافق مشی اصول گرایی و در انتخابات اخیر موافق رقیب دکتر روحانی در میبد تأثیر خود را اگر نه بصورت مستقیم مسلماً بطرق غیر مستقیم بر روی آراء مردم این شهرستان داشته است چرا که همانگونه که قبلاً هم گفتم این موضوع با مواردی مانند سنتی و مذهبی بودن مردم میبد تؤأم گشته و تبلیغات دروغ نیز چاشنی آن گردیده و این امر اذهان رأی دهندگان میبدی را مورد تهاجم خویش قرار داده است که ظهور آنرا در میزان آراء حسن روحانی در میبد شاهد هستیم.

جنبه دیگر که شاید تأثیر حتی بیشتری را نیز بر آراء مردم میبد داشته باشد می توان شعارهای پوپولیستی و عوام فریبانه اقتصادی جبهه رقیب دانست بخصوص شعار هایی نظیر چند برابر کردن میزان یارانه ها و ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی که با توجه به بافت جمعیتی میبد توانسته است تأثیر خود را در جذب آراء مردم به نفع جناح اصول گرا داشته باشد شاید در همین راستا بحث سید بودن آقای رئیسی و جایگاه سادات در بین مردم منطقه و نیز توزیع اقلامی مانند پارچه سبز و نبات تبرک که با اعتقادات مردم نیز عجین شده است توانسته است نه تنها در میبد بلکه در بسیاری از روستاها  و شهرستان های دیگر نیز تأثیر خود را بگذارد. پس شاید بتوان خلاصه این بحث را در باور به شعارهای فریبنده به همراه اعتقادات مذهبی و سنتی مردم میبددر اعتماد به برخی قشرها و نهادهای خاص دانست که تأثیر خود را بر ذهن مخاطب دارند.

عامل دیگر  که بنظر من  خیلی مهم بود و نه تنها در میبد بلکه در کل کشور خودنمایی میکرد عدم اطلاع رسانی خوب و کافی دولت در مورد اقدامات ۴ ساله خود بود . اقداماتی مانند طرح بیمه سلامت و نیز تقریباً رایگان شدن خدمات بیمارستان های دولتی و نیز بحث رسیدن تورم از دو رقمی به تک رقمی , بحث ثبات قیمت ها , بحث برجام و سیاست خارجی تنش زدایی دولت دکتر روحانی و ده ها خدمت و سازندگی دیگری که در کشور در دوران ۴ ساله دکتر روحانی صورت گرفته است متأسفانه خوب به مردم منتقل نشده است و مردم نسبت به اقدامات مثبت دولت با وجود آواربرداری ۸ سال گذشته دولت عدالت محور احمدی نژاد ؛اطلاع چندانی ندارند بخصوص در مناطق روستایی که استفاده از فضای مجازی نیز کمتر است و معمولا دریافت اطلاعات از طریق صدا و سیما می باشد که تکلیف آن در مقابل دولت روشن است ؛این آگاهی نیز کمتر بوده است و لذا تبلیغات گروه مقابل توانسته است تأثیرات مخرب خود را ایفا نماید و شهرستان میبد نیز از آن در امان نبوده است.

در مجموع باید گفت که مشارکت یا عدم مشارکت مردم در انتخابات و نیز رأی دادن دادن به طیف و جریان خاص منحصر به یک علت خاص نیست و دارای ریشه های جامعه شناختی؛ روانشناختی و عوامل بیرونی و درونی جوامع می باشد. در انتخابات اخیر رأی ۴۹ درصدی میبدی ها به دکتر روحانی را نیز باید در همین قالب ها ارزیابی نمود . از لحاظ جامعه شناختی جامعه سنتی و مذهبی بودن میبد و در نتیجه پیروی از برخی قشرهای خاص و نیز حساسیت نسبت به امور دینی و مذهبی و از سوی دیگر تبلیغات سوء جناح اصول گرا بخصوص در مورد سند ۲۰۳۰ را می توان در این مسئله دخیل دانست. وضعیت اقتصادی مردم میبد و نگاه به شعارهای فریبنده جناح اصول گرا در دادن یارانه بیشتر و ایجاد شغل و … نیز با توجه به ساختار اقتصادی مردم تأثیر خود را داشته است. از سوی دیگر از لحاظ روانشناختی نیز عواملی مانند رقابت میان میبد و اردکان و تبلیغات مخرب طرف مقابل و نیز عدم اهتمام دولت مستقر در تبیین دستاوردهای ۴ ساله خود و ضعف تیم رسانه ای ریاست جمهوری در بیان خدمات چشمگیر انجام شده در  ۴ سال گذشته را در این راستا عامل مهمی تلقی نمود.

با توجه به موارد فوق و رأی بیش از ۱۵ میلیون نفر در سطح کشور به جناح اصول گرا لذا دولت در ۴ سال آینده حتماً باید به این مسئله توجه نماید و با توجه به اینکه در سیستم های دموکراتیک میزان رأی اکثریت است و رییس جمهور منتخب رییس جمهور همه مردم می باشد لذا تیم دکتر روحانی از همین الان باید اهتمام خود را بررسی دقیق خواست های مردم و انتقادات وارده در طی جریان مبارزات انتخاباتی چه در مناظره ها و چه در میتینگ های انتخاباتی قرار داده و خواست های واقعی را از اغراض سوء رقبا جدا نموده و سعی در رفع آنها بنمایند چرا که این ۴ سال نیز سریع خواهد گذشت و کاندیداهای جناح اصلاح طلب باید برای رأی آوری خود در دوره بعدی کارنامه قابل دفاعی را داشته باشند.

سیدمحسن میرحسینی

مدیر گروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه یزد