به گزارش صدای میبد: با توجه به فراگیر شدن خارج از حد تصور فضای مجازی و گسترش روز افزون شبکه¬های پیام رسان اعم از تلگرام، توئیتر، فیسبوک و گروه های تلگرامی و رسانه های ارتباط جمعی که به بخش جدایی ناپذیری از زندگی انسان¬ها تبدیل شده، یکی از مقوله¬های مرتبط با فضای مجازی انتشار خبر است. بی شک همه ما بخش زیادی از اخبار و اطلاعات خود را از همین رسانه ها و فضاهای مجازی دریافت می¬کنیم و هر یک از ما خواسته و ناخواسته به شهروند خبرنگار تبدیل می¬شویم، همین که با دیدن و خواندن یک خبر تازه آن را برای دیگر گروه¬ها، دوستان و همکاران ارسال می¬کنیم یعنی کار خبرنگاری انجام می¬دهیم و یک شهروند خبرنگار هستیم. با توجه به گسترش شبکه¬های اطلاع رسانی رسمی و غیر رسمی و فعالیت افراد در شبکه های مجازی، خبرها نقش اساسی در پاسخگویی به پرسش های اذهان جستجوگر ایفا می کند. باید اعتراف کرد که کشورهایی که سرمایه گذاری های گزافی را جهت راه اندازی بنگاه ها و شبکه های خبری متقبل می شوند هدفی جز هدایت افکار عمومی و بهره برداری از آن ندارند. همچنین نباید فراموش کرد خبر یا یک جریان خبری می تواند در یک کشور و جهان موجی به راه بیاندازد و یا موجی را آرام کند، خبرمی تواند باعث خوشحالی یا شادی یک جامعه و یا می تواند جامعه ای را در غم و اندوه فرو ببرد.

اما از سویی دیگر، افرادی را بعنوان خبرنگار می شناسیم که یا دارای سایت و روزنامه و صاحب تریبون هستند یا به نوعی با آنها همکاری دارند و مردم خبرهای ارسالی از سوی آنان را معتبرتر از سایر منابع مانند گروه های فضای مجازی می دانند. با این اوصاف تعریف¬های گوناگونی از خبرنگار وجود دارد که بنا به تعریفی خبرنگار فردی است که به خاطر آگاه ساختن مردم از رویدادها و موضوع های مختلف که به سرنوشت جان و کشورشان ارتباط می ¬گیرد، با قبول خطرهای جانی، خانه و کاشانه خود را ترک گفته و جهت جمع آوری خبرها و اطلاعات در ناامن¬ترین نقاط کشور خویش منطقه و حتی در گوشه و کنار جهان رفته و اطلاعات را به صنف مخاطبان می¬دهند. بنا به تعریف دیگر خبرنگار گوش و چشم مردم است و سعی دارد با قدرت تفکر و سرعت انتقال سریع خود، مردم را در جریان مسایل روز قرار دهد. در باب اهمیت خبرنگاری همین بس که خبرنگاری آنقدر اهمیت دارد که در تقویم کشور ما روز ۱۷ مرداد سالروز شهادت محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) در مزار شریف افغانستان به دست گروه طالبان به عنوان روز خبرنگار تعیین شده است.
با توجه به تعریف خبرنگار و اهمیت شغل خبرنگاری، وظایف و منشور اخلاقی برای این حرفه متصور است که از لحاظ قانونی و اخلاقی ملزم به رعایت آن هستند، بعنوان مثال: یکی از وظایف اصلی خبرنگاران تهیه و تدوین خبر بصورت مستدل و مستند می باشد و یا اینکه در اصول بین المللی اخلاقی – حرفه¬ای روزنامه¬نگاران در اصل اول آن حق مردم در دستیابی به اطلاعات درست و واقعی و اصل دوم نشست چهارم یونسکو در سال ۱۸۹۳ از مجموعه اصول بین المللی اخلاق حرفه¬ای خبرنگاری این چنین می¬گوید: بارزترین وظیفه خبرنگاران این است که با رعایت حق مردم برای دستیابی به اطلاعات معتبر و درست، شرافت حرفه ای خود را در خدمت واقعیت عینی قرار دهد، به نحوی که واقعیت ها با محتوای اصلی خود انعکاس یافته و بدون ایجاد تحریف، نشان دهندۀ ارتباطات اساسی باشد.
همۀ این موارد بر تخصص، تعهد و حقوق مخاطبین تاکید می کند که عنصر “صحت” یکی از اصول خبرنویسی و حق هر مخاطبی است که باید از خبرنگار توقع داشت. این عنصر آنقدر ارزشمند است که می توان حیات و ممات یک خبرگزاری را به آن دانست. پرفسور علی اکبر فرهنگی از چهره های ماندگار مدیریت و از استادان حوزه مدیریت رسانه کشور در رابطه با صحت انتشار اخبار و اطلاعات می¬ وید: “شما اگر زمان را از دست بدهید در زمان بعدی ممکن است آن را بدست بیاورید ولی اگر صحت را از دست بدهید تقریبا مخدوش شده اید و اعتبار را از دست می¬دهید.”.

با همه این اوصاف متاسفانه گاهی شاهد بی اخلاقی¬هایی از سوی برخی خبرنگاران هستیم که گاهی با انتشار خبرهایی که صحت و سقم آن هنوز برای شخص خبرنگار روشن نیست مشکلاتی را در سطح جامعه بوجود می¬آورند و باعث مشوش شدن افکار عمومی و حتی ایجاد اغتشاش و یا باعث ایجاد عوارض روحی و روانی در زندگی افراد می¬گردند. بعنوان مثال: چندی پیش شاهد بوجود آمدن شایعه¬ای در مورد یکی از هنرمندان کشورمان بودیم که در فضاهای مجازی خبر درگذشت این هنرمند را انتشار داده بودند، شهرام لاسمی که همه او را به نام «قلقلی» می شناسیم از جمله کسانی است که قربانی اینگونه بی اخلاقی ها شده است و خبر درگذشتش در گروه¬ها و فضای مجازی منتشر گردید. او در مورد عوارض خبر شایعه مرگش در فضای مجازی گفت: این شایعه عوارض زیادی را روی روحیه من و اطرافیانم گذاشت. زمانی که این خبر در فضای مجازی دست به دست شد بسیاری از اطرافیانم نگران شدند و مدام با من تماس می‌گرفتند تا از صحت خبر مطلع شوند. با وجود اینکه بعد از انتشار این خبر سعی در تکذیب آن از طریق رسانه‌های رسمی داشتم اما مدت‌ها طول کشید تا خبر تکذیب آن دست به دست شود. چرا که معمولا اخبار کذب زودتر از خبرهای رسمی دست به دست می‌شود. این کار غیراصولی سوای ایجاد مشکلات عدیده در سطح جامعه باعث خدشه دار شدن اعتبار و مقبولیت اجتماعی خبرنگار و آن رسانه می شود، اما واقعا برای چه و به چه قیمتی !!؟؟
با توجه به تعاریفی که از خبرنگار ارائه نمودیم اگر خبرنگار را کسی بدانیم که به دنبال یافتن علت و برطرف کردن آسیب های اجتماعی است چگونه می توان تصور کرد که خود خبرنگار به دلایل مختلف و با انتشار اخبار کذب باعث تشویش اذهان عمومی و بوجود آمدن مشکلات اجتماعی گردد !!؟؟ و یا در تعریف دیگری از خبرنگار گفتیم خبرنگار گوش و چشم مردم است، آیا با دیدن چنین صحنه هایی می توان به این چنین گوش و چشمی اعتماد کرد؟؟
بیاید بکوشیم و همت کنیم چه به عنوان شهروند خبرنگار و چه خبرنگار رسانه ها تا از صحت خبری مطمئن نشدیم آن را انتشار ندهیم. هر چند امروزه با گسترش فضای مجازی و تعدد کانال ها و گروه های خبری، سواد رسانه ای مردم افزایش یافته و هر خبری تا سند و منبع آن ذکر نشود و تایید نگردد را به آسانی باور نمی¬کنند، اما خبرنگاران هم باید به اصول اخلاقی- حرفه ای خود پایبند باشند.
در پایان ضمن تبریک روز خبرنگار و گرامیداشت یاد و خاطره شهدای خبرنگار بویژه شهید محمود صارمی که روز شهادتشان روز خبرنگار نامگذاری شده و نکو داشت جایگاه تمامی پیشکسوتان و استادان این عرصه، آرزوی موفقیت روز افزون تمامی تلاشگران عرصه اطلاع رسانی را دارم و از زحمات تمامی این بزرگواران تقدیر و تشکر می کنم..
اقتضای جان چو ای دل آگهی است هر که آگه تر بود جانش قوی است