به خاطر درمان زخم پای پدرم که مانند بسیاری از مردمان این خطه از کشور دچار بیماری قند یا دیابت است؛ به یکی از پزشکان عمومی مراجعه کردیم. او پس از معاینه و نوشتن نسخه، پانسمان نوین را برای ادامه درمان پیشنهاد داد. با مراجعه به مرکز پانسمان نوین در بیمارستان امام جعفر صادق علیه السلام شهرستان میبد و آشنایی با این مقوله و اثرات بسیار خوبی که در روند درمان زخم پدرم مشاهده نمودم؛ برآن شدم تا با سید احمد آقایی مسئول پانسمان نوین بیمارستان مصاحبه‌ای انجام دهم تا بتوانم سهمی کوچک در آشنایی مردم با این شیوه جدید و فوق العاده در درمان زخم بیماران دیابتی داشته باشم.
سید احمد آقایی میبدی، ۳۰ ساله، کارشناس پرستاری زخم و استومی بیمارستان امام جعفر صادق(ع) است. ۷ سال سابقه پرستاری و چهار سال سابقه کار سخت و استومی دارد.
چرا به موضوع زخم و درمان آن پرداختید؟
بنده همیشه به دنبال موضوعات جدیدی بودم تا بتوانم طرحی تخصصی در ارتباط با رشته خودم انجام دهم و البته درآمدی هم کسب کنم. طی یک جلسه معمولی، یکی از دوستان به این موضوع اشاره کرد و جرقه کوچکی در ذهن من زده شد. به صورت سطحی در مورد آن در اینترنت اطلاعاتی به دست آوردم و سپس از طریق یکی از دوستان پرستارم، جهت کسب تجربیات جدید، حدود یک سالی به بیمارستان سوختگی یزد رفتم. همزمان با خانم آقایی آشنا شدم و عمده آموزش‌ها را از ایشان دریافت کردم.
در دوره دو ماهه پیشرفته زخم نیز شرکت کردم، سمینارهایی در این رابطه در تهران، کرج و یزد برگزار شد که در آنها شرکت کردم. در این سمینارها با دوستان گرامی هم رده و اساتید فن آشنا شدم و از تجربیات آن‌ها استفاده کردم.
بیشتر با چه زخم‌هایی سر و کار دارید؟
به علت فراوانی بیماری دیابت در استان و مخصوصاً شهر خودمان سر و کارم بیشتر با بیماران دیابتی و زخم‌های دیابت است. ولی با زخم‌های ناشی از تروما، زخم‌های ناشی از حادثه، زخم‌های عروقی، سوختگی، زخم بستر، پرتودرمانی و سرطان هم سر و کار دارم.

چه توصیه‌هایی برای پیشگیری و درمان دارید؟
این سوال به نوع زخم و بیمار وابسته است.
در مورد بیماران دیابتی عوارضی نظیر خشکی پا، سوزن سوزن شدن، گر گرفتن و گزگز کردن وجود دارد. لذا بنده توصیه می‌کنم این بیماران همیشه پاهای خود را با شامپو بچه شستشو دهند و خشک کنند. مخصوصاً به لای انگشت‌ها مرطوب کننده بزنند و جوراب بپوشند. توصیه می‌کنم در طول روز جوراب به پا داشته باشند.
در مورد سایر بیماری‌ها پیشگیری خاصی به طور قطع نمی‌توان کرد. در کل درمان زخم، یک امر بسیار پیچیده است. فاکتورهای زیادی از قبیل سن، جنس، وزن، تغذیه، تحرک، مصرف دخانیات، بیماری‌های زمینه‌ای و داروهای مصرفی‌ در آن دخیل است و هر کدام به نحوی در درمان موثر هستند.
آیا بیماری داشتید که از آن زخم آن وحشت کرده باشید؟
بله، دو مورد. مورد اول به دنبال سرطان پوست دچار زخم های متعدد بزرگ و کوچک روی پاها شده بودند که بوی تعفن می‌داد و قابل تحمل نبود. تصویر منزجر کننده‌ای داشت. اولش اصلأ نمی‌دانستم با این زخم چه کنم! پس از مشورت با اساتید، درمان‌هایی را برای آن انجام دادم و در آخر این بیمار، به خاطره‌ای خوش تبدیل شد. یک روز بیمار گفت قصد سفر کربلا دارد. حدود ۲۰ روز بعد که برگشت، آن زخم دیگر مثل قبل نبود، انگار زخم با معجزه بهبود یافته بود. زخم بعدی متعلق به خانمی بود که پس از تخلیه سینه به دنبال کنسر، با زخمی بزرگ زیر بغل مراجعه کرده بود. بسیار متعفن، بدبو و زننده بود. متاسفانه آن خانم فوت کرد و از خاطرات بد بنده در دوران درمان است.
باتوجه به مستمر بودن ارتباط شما با بیماران برای حفظ سلامتی جسمی و روحی خود چه اقداماتی انجام می‌دهید؟
بنده سعی کرده‌ام جهت تلطیف روحیه کبوتر نگهداری کنم. ورزش هم بسیار موثر است. اما متأسفانه من به علت فشردگی کار، خستگی و کمبود وقت برای این مهم برنامه‌ای نداشتم.
عنوان فعالیت شما «پانسمان نوین» است. لطفاً برای خوانندگان این مقوله را توضیح دهید.
پانسمان نوین یا پانسمان پیشرفته به ماده ی زیست سازگار و پوشاننده زخم گفته می‌شود که می‌تواند به بهبود زخم با سرعتی بیشتر از پانسمان سنتی بپردازد.
این نتیجه پژوهش‌های ویژه است که اصول پانسمان را دگرگون کرده است. در گذشته در پانسمان سنتی، باور بر این بود که خشک نگه داشتن زخم به بهبود آن کمک می‌کند. در صورتیکه امروزه سعی می‌شود زخم را با توجه به میزان ترشح در یک محیط مرطوب قرار دهند. این پانسمان‌ها زخم را از سرما، گرما، خشکی، عفونت یا خیس شدن بیش از حد در امان نگه می‌دارد. البته باید بگویم که در کشور ما متولی خاصی برای این امر وجود ندارد. هر پزشکی برای خود روش درمانی خاصی دارد. لذا بیماران در این حوزه نمی دانند باید برای درمان صحیح به چه مراکز یا افرادی مراجعه نمایند و گاهاً به علت دست به دست شدن شاهد از دست رفتن عضوی از بیمار یا حتی مرگ بیمار به علت ضعف هستیم.
در دنیا ما پرستارانی داریم که تحت عنوان تینر در مورد زخم و استومی آموزش می‌بینند و در این حوزه فعال هستند. ولی در ایران، این نقش کمرنگ است. پرستار‌های بیمارستان‌های کمی از این نیروی تخصصی برخوردار هستند و وزارت بهداشت کشور، آن‌گونه که شایسته است به این مهم ورود نکرده است. معمولاً افرادی سودجو از این موارد سوءاستفاده می‌کنند و هزینه های هنگفتی را از بیمار می گیرند. من این را برازنده مردم خودم نمی‌دانم. با توجه به آمار روزافزون بیماران دیابتی و افزایش سن جامعه ما، برای الان و آینده نیازمند نیروهای تخصصی در این زمینه هستیم که در حال حاضر هم کمبود آنها احساس می‌شود.
به علت پایین بودن سطح اطلاعات مردم، کم بودن مراکز درمانی استاندارد، و یا عدم آگاهی بیماران از وجود چنین مراکزی گاهی بیماران دست به خود درمانی می‌زنند و شاهد قطع عضو بیمار هستیم. از زمانی که من از مرکز استان مجدداً به میبد انتقالی گرفتم، حدود یک سال و نیم می‌گذرد، ولی در همین مدت کم چندین بیمار داشتم که با مشاوره ارتوپدی یا جراحی نیاز به قطع عضو داشتند ولی به همت و همراهی بیمار با توکل بر خدا عضو بیمار نجات یافت.
مردم شهرستان چقدر با فعالیت شما آشنا هستند؟
بنده برای کار خودم زیاد تبلیغ نکردم و فکر می‌کنم آگاهی همشهریان در این زمینه کم باشد. من با سرمایه شخصی خودم تلاش کردم و یک هنر یاد گرفتم و با هزینه کمی در اختیار همشهریان قرار دادم. چون دوست دارم به مردم خدمت کنم. امیدوارم این روش که یک درمان جدید است، با نجات بیماران از قطع عضو، به مردم شهرستان، استان و کشور معرفی شود.
آیا مشوقی به درخواست کار در بیمارستان داشتید؟
بله. در ابتدا که به میبد آمدم، قصد داشتم یک مرکز خصوصی در این زمینه ایجاد کنم؛ ولی با درخواست مدیر بیمارستان جهت راه اندازی مرکز پانسمان نوین در بیمارستان مواجه شدم. به علت کمبود نیروی انسانی که یکی از معضلات همیشگی بیمارستان است؛ موافقت از طرف مدیر پرستاری بیمارستان صورت نگرفت. ولی با پافشاری خانم نبی برای دایر کردن این مرکز در بیمارستان موافقت مدیریت پرستاری نیز توسط ایشان گرفته شد و از اردیبهشت ۹۸ این مرکز شروع به کار کرد.
آیا خانواده شما با شغلتان مشکلی ندارند؟
همسر بنده مشوق اصلی من در این زمینه بودند. ولی هر از گاهی که به علت شلوغی کار و درگیری زیادی که با بیماران دارم وقت کافی برای رسیدگی به خانواده را ندارم، ممکن است همسرم را ناراحت کند. ولی با این‌حال ایشان بازهم بنده را درک می‌کنند. در اینجا بر خود واجب می‌دانم که از همه تلاش‌ها و حمایت‌هایشان تشکر کنم.
اوقات فراغت خود را چگونه می‌گذرانید؟
سعی می‌کنم در اولین فرصتی که پیدا می‌کنم، مسافرت بروم. ذهن مرا آرام می‌کند و کمک می‌کند که به کارها و برنامه‌هایم بهتر فکر کنم و با تمرکز بیشتری روی آن کار کنم.
سخن آخر
دانشگاه علوم پزشکی یزد به عنوان متولی درمان بیماران عزیز اقدامات بزرگ و بسیار خوبی را در این زمینه انجام داده است که قابل تقدیر و تشکر است؛ اقداماتی هم چون تاسیس مرکز دیابت یزد که باعث جذب بیماران از خارج استان نیز شده است. دانشگاه می تواند با تربیت نیروهای متخصص و علاقه‌مند زمینه‌ای را برای کار این عزیزان فراهم کند که در هر مرکز درمان و بیمارستان واحدی جهت مراجعه بیماران نیازمند جهت زخم دیابت ایجاد شود تا آنها دچار زحمت و سردرگمی نشوند و بتوانیم جهت درمان زخم دیابت به مردم کمک شایانی انجام دهیم.