به گزارش صدای میبد: اواخر آذرماه است و سوز زمستان انتظار کشیدن را سخت تر کرده است. دوست شفیق زنگ خانه را زده و منتظر صاحبخانه ایم. چند قدمی راه می روم شاید گرم شوم. یادم آمد! قبلاً هم پشت این درب به انتظار ایستاده ام با ابوی بزرگوار. آمده بودیم تا از صاحبخانه درخصوص تحصیل در رشته فلسفه پرس و جو کنیم، چه زود گذشت. ۱۴ سال …

۲۶ آبان ۹۴ دانشگاه تهران: نشان دهخدا (نمادی برای سخت کوشی مولدان علم) در حوزه ادیان و عرفان به کتاب «مرجئه، پیدایش و اندیشه ها» اهدا گردید. به همین مناسبت فرصت را غنیمت شمرده و با مولف این اثر ارزشمند جناب دکتر شهاب الدین وحیدی مهرجردی گفتگویی انجام داده و ضمن بحث درخصوص این کتاب، دیگر مباحث فرهنگی جامعه امروز و فرصتها و آسیب های آن را با ایشان به گفتگو نشستیم که ماحصل آن در زیر تقدیم خوانندگان گرامی می گردد.

معرفی

شهاب الدین وحیدی فرزند مرحوم حاج آقایحیی وحیدی (روحانی خوش نامی است که هرچند سالیانی دراز از وفاتش می گذرد ولی هنوز در نظر مردم با احترام یاد می شود) متولد سال ۱۳۴۵ است، که هم در دانشگاه و هم در حوزه مدارک بالای علمی را گذرانده است. ایشان دارای دکتری فلسفه دین از دانشگاه تربیت مدرس قم و دکتری آموزشی جامعه شناسی فرهنگ از دانشگاه علامه طباطبایی (ره) است. همچنین دوره خارج فقه را نیز در حوزه علمیه نزد مراجع عظام تقلید قم طی کرده است و در حال حاضر به عنوان مدرس مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا در دانشگاه یزد، عضو هیات علمی و مدیر گروه فلسفه و حکمت دانشگاه آیت الله حایری (ره) میبد فعالیت می کند.

گفتنی است ایشان از سال ۱۳۸۲ تا کنون به عنوان روحانی وقوف اضطراری حج تمتع زائران ایرانی در کشور عربستان در حال فعالیت اند.

معاون پژوهشی دانشگاه ادیان، معاون آموزشی دانشکده مذاهب، مدیر گروه دین پژوهی، مسئول پژوهش حوزه علمیه استان یزد، ممیز کتاب در حوزه فرق و ادیان در استان یزد، طراح سوالات کنکور کارشناسی ارشد و دکترای اختصاصی سازمان سنجش و دانشگاه ادیان به مدت دو سال، عضو شورای دانشگاه ادیان و مذاهب، عضو شوراي سياستگذاري نخبگان و سرآمدان شاهد و ايثارگر کشور، عضو شوراي حل اختلاف شهرستان میبد، مدیر گروه ادیان ابراهیمی مجموعه فرهنگی دستمالچی و … از دیگر فعالیت های فرهنگی و علمی ایشان در گذشته و حال است. اینها گزیده ای از فعالیتهای دکتر وحیدی است که به آن بسنده می کنیم.

• جناب وحیدی، از نحوه انتخاب کتاب مرجئه به عنوان اثر برگزیده و دریافت نشان دهخدا بگویید.

ابتدا در خصوص کتاب باید بگویم این کتاب در چهار فصل فراهم آمده، فصل اول به موضوعاتی هم‌چون تاریخ پیدایش مرجئه، بنیان‌گذاران مرجئه،‌ فرقه‌های مرجئه و زوال آن پرداخته شده است. در فصل دوم عقاید مرجئه مورد بررسی قرار گرفته در فصل سوم نیز به بحث استمرار تفکر مرجئه اختصاص یافته است. در این فصل موضوعاتی هم‌چون محبت و معرفت امام(ع) به عنوان عامل نجات،‌ فرقه اهل حق، و نصیریه و … مطرح شده است. فصل چهارم را نیز به نقد مرجئه اختصاص داده ام. در این فصل مرجئه از دیدگاه قرآن و ائمه معصومین(ع) مطرح و سپس مبانی اندیشه مرجئه به نقد کشیده شده است. در انتهای کتاب نیز فهرستی از اصطلاحات مرتبط با مرجئه در اختیار خوانندگان قرار گرفته است.

اما در خصوص نشان دهخدا، تالیفات اعضای هیات علمی دانشگاههای سراسر کشور از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۴ جمع آوری شده و در ۱۲ موضوع طبقه بندی شده اند، نو بودن محتوای اثر؛ نقش اثر در ارتقاء علوم انسانی؛ سامان‌بندی کتاب از منظر تناسب قطع، زیبایی جلد و ارتباط طرح با محتوا، کتاب‌پردازی و صفحه‌آرایی چشم‌نواز، ویراسته بودن اثر، داشتن فهرست مطالب، مقدمه، نمایه‌ها و کتابشناسی؛ میزان تناسب اثر با نیازهای جامعه علمی کشور از معیارهای انتخاب کتاب در این جشنواره بود که در حوزه ادیان و عرفان کتاب «مرجئه، پیدایش و اندیشه ها» برگزیده شد و نشان دهخدا را به خود اختصاص داد.

• چند کتاب تالیف کرده اید؟

۱۰ جلد کتاب تالیف کرده ام: عقل در ساحت دین، مرجئه پیدایش و اندیشه ها، درآمدی به آئین پروتستان، مقدمه و تصحيح شجره الهيه ميرزا رفیعا نائینی، مقدمه‌اي بركتاب شجره الهيه ميرزا رفیعا نائینی، مجموعه اسرار الصلاه (۶جلد).

• کارهای در دست اقدامتان چیست؟
• پروتستان پیدایش و اندیشه ها؛
• «دیدار» که کتابی است درباره نماز به ضمیمه غایه المُنی؛
• همچنین اثر علمی که برگرفته از پایان نامه دکترایم است با موضوع عقل و ایمان از دیدگاه حکمت متعالیه و مکتب تفکیک.
• شرح جانبازی خودم.
• حضرتعالی جدای از سمتهای رسمی، امام جماعت مسجد جامع مهرجرد را به عهده دارید. رابطه تان با نسل جوان چگونه است؟

اجازه دهید اول نکته ای را توضیح دهم، پدر و اجداد بنده نسل در نسل به عنوان روحانی مورد اعتماد مردم بوده و درِ خانه شان برای برطرف کردن گره از کار مردم باز بوده است. بنده سعی کرده ام جا پای اجدادم بگذارم و یک روحانی سنتی مورد اعتماد مردم باشم. این که تا چه حد در این راه موفق بوده ام مردم باید قضاوت کنند. بنابراین درب خانه به روی نسل جوان مخصوصا دانشجویان از طرفی و از طرف دیگر مردم، برای رفع مشکلات خانوادگی، اجتماعی و دینی باز است.

بنده عادت دارم هر روز نیم ساعت قبل از شروع نماز جماعت، پشت به محراب و رو در روی نمازگزاران می نشینم و با مردم حرف می زنم و مشکلات را گوش می دهم این برای من ارزشش از خواندن نافله بیشتر است. روحانی زبان گویای مردم است. مشکلات و معضلات را می شنود و برای آن راهکاری می اندیشد.

در مورد نسل جوان بنده اعتقاد به جذب حداکثری دارم و خود به این اعتقاد عمل می کنم. شاید در نظر برخی سلام و علیک با جوانی که آرایش مو و لباسش با جامعه اسلامی همخوانی ندارد جرم باشد؛ ولی بنده اعتقادی به طرد این جوان ندارم؛ شاید به واسطه سلام و علیک و صحبت ، آن جوان را جذب کنم و به عنوان دوست و رفیق در لابلای صحبت های با هم، القاء تفکر دینی و اسلامی کنم.

• داستان برگزاری نماز عید فطر در مسجد جامع مهرجرد و به صورت مستقل از مصلای آیت ا… اعرافی چیست؟

قبل از اینکه نماز عید به صورت متحد در میبد خوانده شود، هشت پشت قبل از من، نماز اعیاد را در مسجد مهرجرد برگزار می کردند و از محلات اطراف هم در این نماز شرکت می کردند. حتی در بحبوحه انقلاب این نماز تعطیل نشد و در خانه جد پدری ما برگزار گردید؛ چراکه این نماز موقوفاتی دارد. پس از پدرم اقامه نماز به صورت متحد نیز توسط مرحوم حاج شیخ احمد وحیدی در مسجد جامع مهرجرد برگزار می شد. پس از فوت ایشان بنده به خاطر تقاضای مردم، امامت جماعت آنجا را قبول کردم و به دنبال آن می بایست نماز عید فطر نیز طبق سنوات قبل ادامه یابد. به آقای سرهنگ زارع گفتم نماز عید را چه کنم و ایشان بعد از مشورت با آیت الله اعرافی گفتند نماز بخوانید فقط با چند ساعت تاخیر. بنده رفتم خدمت مرحوم آیت الله هدایی و از ایشان خواستم که امامت این نماز را به عهده بگیرند ولی ایشان لطف فرمودند و گفتند با توجه به اقامه نماز عید توسط اجداد شما، خودت برگزار کن و تا به امروز نماز عید فطر در مسجد جامع مهرجرد اقامه می شود؛ البته با تاخیر.

• شنیده ام که حضرتعالی اقبال زیادی به تردد با هواپیما ندارید؟ این مطلب حقیقت دارد؟

گفتگو را به حاشیه نکشید (با خنده). بله من از هواپیما زیاد برای تردد استفاده نمی کنم و منشا این امر هم بر می گردد به زمان مجروحیتم در جبهه. ماجرا از این قرار است که زمانی بنا شد من و حدود ۲۰۰ مجروح دیگر را جهت انتقال از بیمارستان اهواز به تهران در هواپیما سوار کنند. مرا با برانکارد به رو گذاشتند کف هواپیما نزدیک کابین خلبان، شاید سالم ترین مجروح من بودم! یکی دست نداشت، یکی پا، یکی … وضعیت بدی بود، در آن حالت با این همه درد و آه و ناله اطرافیان نمی توانستم تکان بخورم، هواپیما از زمین بلند شد. در هوش و بیداری بودم. تحمل لحظات برایم سخت و عذاب آور شده بود. این را هم بگویم قبلاً مطلبی خوانده بودم که در جنگ جهانی به دستور هیتلر مجروحان جنگ را با هواپیما در بالای اقیانوس تخلیه می کردند داخل دریا. درد داشتم. این افکار هم در ذهنم بود. برعکس خوابیده بودم در کف هواپیما. نمی توانستم تکان بخورم. زمان پرواز هم از حد معمول خیلی طولانی شده بود. ناگهان صدای یکی را شنیدم که به خلبان می گوید یکی از موتورها خاموش شد! این حرف آن تصور را در من تشدید کرد و همین شد علت عدم تردد من با هواپیما. هر چند به عنوان روحانی وقوف اضطراری حج از هواپیما آن هم با مشکلاتی استفاده می کنم؛ ولی در سفرهای دیگر، از قطار و خودرو به عنوان جایگزین بهره می برم.

• معضلات و آسیب های فرهنگی جامعه امروزمان را در چه می بینید؟

۱- استفاده ناصحیح از فضای مجازی باعث مشکلات بسیار زیادی برای جامعه ما شده است، جالب است بدانید رئیس جمهوري آمریکا برای دخترانش در استفاده از تلفن همراه محدودیت قائل می شود و آنها را از حضور در فیس‌بوک منع می کند. به نظرتان چرا این اتفاق می افتد؟ برای اینکه حتی اوباما هم نمی خواهد غریبه را به درون کانون خانواده راه بدهد ولی حالا این را با جامعه خودمان مقایسه کنید. فرهنگ جامعه ما نیاز به بازنگری مجدد دارد.

۲- هویت فرهنگی شهر با مهاجرتها تغییر کرده و هویت بومی ما دستخوش دگرگونی شده است. ما نمی توانیم جلوی مهاجرت هم میهنانمان را بگیریم. آنها هم ایرانی اند؛ امّا از نظر فرهنگی باید برنامه داشت.

۳- در استان یزد بالغ بر ۱۵۰ هزار نفر از اهل سنت زندگی می کنند. در میبد افاغنه زیادی هستند. ما نیاز به جریان شناسی اهل سنت در استان داریم. کاری که هنوز انجام نشده است. بنده چند سالی است طرحی را به مسئولین مربوطه ارائه کرده ام؛ ولی مسئولین عکس العملی نشان نداده اند و شاید خود تدبیری اندیشیده اند.

۴- تغییر کیش و بحث کلیساهای خانگی را چند سال پیش بنده هشدار دادم ولی استقبال نکردند و جدی نگرفتند. الان زنگها به صدا در آمده، باید برای تمام این مسائل قبل از وقوع برنامه ریزی کرد. مباحث فرهنگی بسیار ظریف هستند. باید جامع نگری داشت.

همین طور ازدواج برخی اهل تسنن با دختران شیعه و برعکس که به دلیل مسائل فرهنگی مشکلاتی را به بار می آورد.

فرض کنید در یک روز تمام کارهایتان را انجام داده اید و استراحت هم کرده اید حالا چه می کنید؟ و به چه کاری علاقه مندید؟

مطالعه می کنم و از این کار لذت می برم، مباحث فلسفی و کلامی، رمان، داستان و شعر از علاقه مندی هایم است.

• به عنوان آخرین سوال! از حضرتعالی به عنوان یکی از کاندیداهای نمایندگی مجلس نام برده می شود آیا این خبر را تایید می کنید؟

بنده بیشتر دغدغه فرهنگی و اجتماعی دارم و موضوعی که ذهنم را به خود مشغول داشته مبارزه با تهاجم فرهنگی است که جامعه ما را هدف گرفته است. هرچند به تازگی، هم از گروه اصلاحات و هم فردی به نمایندگی از اصولگرایی، از من دعوت شده و رایزنی هایی صورت گرفته است؛ اما تاکنون تصمیم قطعی به انجام این کار نگرفته ام. البته برنامه ام را در حوزه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نوشته ام و آماده ارائه هستم.

(توضیح نگارنده: این مصاحبه قبل از شروع ثبت نام از کاندیداهای نمایندگی مجلس شورای اسلامی انجام شده است.)

منبع: ماهنامه بچه های کویر